PFAS
Dit zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt en van nature niet in het milieu voorkomen. Het handige is dat ze vet- en waterafstotend zijn. Je vindt ze onder andere in regenkleding, koekenpannen en cosmetica. PFAS komen in het milieu terecht doordat fabrieken de stof via de lucht of via het afvalwater uitstoten. Ook door het gebruik van bijvoorbeeld brandblusmiddelen die PFAS bevatten, komt PFAS in het milieu terecht.
Van een aantal PFAS is bekend dat ze ongewenste eigenschappen hebben. Zo breken ze niet of nauwelijks af in het milieu, kunnen ze schadelijke effecten hebben op het milieu en de mens, verspreiden ze zich makkelijk en hopen zich op in het menselijk lichaam, in dieren en planten. (Bron: RIVM)
Op bepaalde plekken in Nederland zitten meer PFAS in de omgeving. Voornamelijk in de bodem en het grondwater. Er wordt nog veel onderzoek gedaan naar PFAS. In opdracht van de overheid voert het RIVM onderzoek uit. Dit onderzoek wordt naar verwachting in 2025 afgerond.
Regionaal
De afgelopen tijd zijn Chemours en Rotterdam The Hague Airport (RTHA), vanwege de PFAS verontreiniging, veel in het nieuws geweest. Er lopen momenteel twee rechtszaken tegen Chemours, waarvan een aangespannen door de gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht.
Chemours
In de laatstgenoemde zaak heeft de rechter een tussenvonnis gewezen. Na deze (tussen)uitspraak hebben de gemeenten gesprekken gevoerd met Chemours. Op basis van deze gesprekken ontwikkelt Chemours met de gemeenten een concreet plan om de omgeving weer schoon te krijgen. Recentelijk is aangegeven dat er wordt gestart met een pilot, waarbij de grond in enkele moestuinen wordt vervangen. Chemours en de gemeenten hebben aangegeven dat na dit proefproject het de bedoeling is andere vervuilde moestuinen aan te pakken. Het gaat om de moestuinen waar nu maar beperkt of niet uit gegeten mag worden.
Stichting Stop PFAS Stop Chemours
In Drechtsteden heeft de Stichting Stop PFAS Stop Chemours aangifte gedaan tegen Chemours. Meer informatie hierover vind je op www.stoppfas.nu. De stichting is ook een petitie gestart. Mocht je deze willen tekenen dan kan dat hier: Teken petitie.
Rotterdam The Hague Airport
Medio december 2023 kwam het nieuws naar buiten dat bodemonderzoek op Rotterdam The Hague Airport (RTHA) heeft aangetoond dat er verhoogde concentraties PFAS aanwezig zijn rondom de brandweer-oefenplaats.
De eigen brandweer van RTHA bluste tijdens incidenten en oefeningen in het verleden met een wettelijk voorgeschreven PFAS-houdend blusmiddel. Sinds 2020 wordt op RTHA bij incidenten geen PFAS-houdend blusmiddel meer gebruikt.
Er worden vervolgmetingen uitgevoerd. Naast uitgebreidere metingen op de brandweer-oefenplaats worden ook aan de buitenzijde van de luchthaven rondom de brandweer-oefenplaats metingen gedaan. RTHA werkt hierin nauw samen met onder andere de gemeente Rotterdam.
Schadelijk?
Sommige PFAS kunnen een risico voor je gezondheid vormen. Ze kunnen het immuunsysteem aantasten en kanker veroorzaken. Dat hangt allemaal af van hoeveel je binnen krijgt, dat verschilt dus sterk van persoon tot persoon.
Hoe nu verder?
Wil je weten wat de PFAS verontreiniging voor jouw vereniging betekent, neem dan contact op met je verhuurder. In de meeste gevallen wordt de grond verhuurd door de gemeente. De verhuurder/gemeente kan de tuinvereniging informeren over eventuele verontreiniging, welke stappen er zijn gezet en welke stappen er worden genomen.
RIVM & GGD
Op de website van het RIVM is veel informatie te vinden over PFAS. Deze informatie wordt actueel gehouden. Voor specifieke informatie over PFAS in jouw leefomgeving raadt het RIVM aan om contact op te nemen met de lokale GGD. Op deze webpagina 'leefomgeving' van de GGD vind je algemene informatie over PFAS in de leefomgeving.
Eten van de tuin
Op veel plekken kun je gewoon groenten uit je eigen moestuin blijven eten. Voor twee gebieden gelden extra adviezen: Regio Dordrecht (binnen een straal van 1 km rondom Chemours) & Helmond. Het RIVM adviseert daar om helemaal geen groenten en fruit uit de tuin te eten. Tenzij er bakken met nieuwe grond worden gebruikt.
Er is meer onderzoek nodig om te kunnen zeggen of het eten van gewassen die geteeld zijn in overige gebieden kunnen leiden tot negatieve gezondheidseffecten.
Bodemonderzoek?
Denken jullie dat er op jullie tuinenpark risico bestaat van té hoge PFAS waarden? Bijvoorbeeld door de aanwezigheid van industrie, een fabriek of brandweerkazerne? Als de GGD of gemeente geen onderzoek doen, kunnen jullie ervoor kiezen om bodemonderzoek te laten doen. Dit is echter niet goedkoop.
PFAS onderzoek in bodem en water wordt door verschillende bedrijven uitgevoerd.
Wij kregen van Eurofins Analytico in Barneveld de volgende informatie: 'Dat analyse pakket kost 475 euro exclusief btw en bevat 28 PFAS verbindingen, GENX en organische stof + lutum (voor bodem). Voor meer informatie kunnen jullie contact opnemen met info-env@eurofins.nl.