Voorzaaien:
Vanaf maart kan er weer volop voorgezaaid worden. Dit is het zaaien onder glas in plaats van in de volle grond. Soms is het beter om zaden niet direct buiten te zaaien. Op de vensterbank of in de kas heeft je zaaisel bijvoorbeeld geen last van nachtvorst. De plantjes hebben een betere groeikans, zodat ze eenmaal uitgeplant weerbaarder zijn tegen slakken- of vogelvraat. Door voor te zaaien heb je ook een voorsprong op het seizoen.
Geen plastic of turf
Plastic zaaibakjes zijn goedkoop en soms kun je ze hergebruiken. Lekker makkelijk, maar uiteindelijk belanden ze in de afvalcontainer. Turfpotjes lijken een milieuvriendelijk alternatief, maar zijn dat allerminst. Met het afgraven van veen (de grondstof van turf) komt ontzettend veel koolstofdioxide vrij en worden bovendien grote stukken natuur onherstelbaar verwoest. Gelukkig zijn er veel milieuvriendelijke alternatieven mogelijk:
- Terracotta potjes; hebben een goede afwatering maar ze kosten veel geld
- Perspotjes: Bij het uitplanten beschadigen geen wortels. De pottenpers zelf is wel een kleine investering.
- Kartonnen rol van wc-papier: Gratis en direct uit te planten in de tuin. De rijm- en inktresten op de rol zijn echter niet heel goed voor de bodem, haal die na verloop van tijd uit de bodem.
- Glazen potjes: Fijn om her te gebruiken alleen bevat het geen afwateringssysteem dus je moet heel precies water geven.
Het uitgebreide artikel Voorzaaien was te lezen in De Tuinliefhebber - winter / © Tekst: Mariken Heitman
Snoeien doet bloeien!
Snoeien in het voorjaar zorgt ervoor dat de plant de samstroom over minder takken en knoppen hoeft te verdelen. Alle energie gaat dus naar de overgebleven takken. Op de plek waar je de tak terugsnoeit gaat de plant weer uitlopen. Zo krijg je een uitbundige en compacte bloei. Ook verwijder je nu dode takken of bladeren die in de winter zijn aangetast. Verwijder ook uitgebloeide bloemen, want zij kosten de plant alleen maar meer energie.
Ook vaste planten snoei je flink terug. Onderaan is het frisse groen vaak al op aan het komen en dit krijgt nu meer ruimte en energie om te groeien. Hoe hoger het jonge blad omghoog komt, hoe lastiger het wordt om de oude delen weg te knippen.
Eigenlijk kan je alles in de lente snoeien, behalve de voorjaarsbloeiers. Die snoei je na de bloei. Ook zomerbloeiende heesters, vlinderstruik, lavendel, rozen en bloeiende klimmers zoals de kamperfoelie snoei je nu.
Fruitbomen snoeien
Het gebruikelijke moment om fruitbomen te snoeien is de winterperiode. Dit omdat de bomen dan in rust zijn en alle voedingsstoffen uit de takken terug naar de wortels zijn gestroomd. Het beste moment om te snoeien is vlak voordat de boom weer uit gaat lopen. Dit kan dus ook nog prima in het vroege voorjaar. Door te snoeien zorg je later voor een goede oogst. Let er wel op dat er in de komende dagen geen vorst is voorspeld.
Rommelhoekjes
Ruim de gesnoeide takken, bladeren en bloemen niet op, maar leg ze rondom de plant. Zo geef je voeding terug aan de bodem en geef je beschutting aan insecten. Vind je dit geen fijn gezicht? Maak dan ergens in de tuin een rommelhoekje van alle gesnoeide takken en bladeren. Zo zorg je voor leefgebied van veel soorten insecten en dieren en stimuleer je de biodiversiteit in je tuin.
Bloeiende inheemse planten
Wanneer de natuur ontwaakt, ontwaken ook de insecten. Zij hebben gedurende de winter tussen de afgevallen bladeren, in de grond of onder stenen gewacht op de lente. Nu hebben ze honger! Om deze zoemende tuingasten te verwelkomen zijn wilde inheemse planten het beste cadeau! Inheems betekent dat iets er van nature voorkomt. Insecten en dieren die in Nederland leven hebben deze inheemse planten nodig om ze te voorzien in hun voedsel. Voor vroege insecten zijn nectar en stuifmeel van levensbelang, want andere voedselbronnen zijn er dan nauwelijks. En die insecten zijn dan weer een lekker hapje voor vogels. Door het planten van inheeme bloeiende planten, struiken en bomen geef je de biodiversiteit in je tuin een boost!
Voorbeelden van inheemse lentebloeiers
Enkele mooie Nederlandse voorjaarsbloemen zijn; daslook, gevlekt longkruid (te zien op de foto), bosanemoon, pinksterbloem, kruipend zenegroen, speenkruid, wilde akelei en wilde hyacint. Je kan ook een bloeiende struik in je tuin zetten. Voorbeelden zijn de sleedoorn, de gewone vogelkers, ribes, mispel en gele kornoelje.
Daarnaast zijn bloesembomen zoals appel, peer, kers en sierkers natuurlijk niet alleen prachtig om te zien. De mooie bloesems dienen ook als voedsel voor bijen, vlinders en hommels. Een minder voor de hand liggende maar zeer belangrijke nectarboom is de wilg! De wilgenkatjes die in het voorjaar verschijnen bestaan namelijk uit honderden kleine bloempjes. Een belangrijke bron van stuifmeel en nectar!
De bollen van de vroegbloeiers zoals het sneeuwklokje, de narcis, korkus en anemoon plant je in de winter. Zie tuinklusjes in de winter voor meer informatie.
Voeden van de tuin
In het voorjaar beginnen planten aan een groeispurt en daarvoor is voldoende voeding nodig. Je kan ervoor kiezen om een laag compost op de aarde aan te brengen. Wanneer je deze laag dik genoeg maakt dient het daarnaast ook als mulchlaag. Mulchen is het bedekken van de grond rondom planten met organisch materiaal. Hier kan je compost, houtsnippers, hooi of bladeren voor gebruiken. Zo verbeter je de bodem en verminder je de opkomst van onkruid. Het is ook een manier om ervoor te zorgen dat er minder onkruiden ontkiemen. Gebruik hiervoor geen kunstmest! Het beste is om zelf gemaakte compost te gebruiken. Dan weet je precies wat erin zit. Maar een andere optie is het gebruiken van koeienmest of biologische compost.
Wintergroene planten hebben de opgeslagen energie die ze voor de winter hadden bewaard opgebruikt. Ook zij kunnen in het voorjaar wat voeding gebruiken.
Wees lui, doe minder
Wij Nederlanders houden graag van een strakke en geordende tuin. Maar de natuur houdt niet van kaal en schoon. Als we de natuur een handje willen helpen kunnen we onze tuin meer laten verwilderen. Daarvoor hoef je niet je hele tuin op te offeren. Één vierkante meter verwilderde tuin is al genoeg om aan zo'n twintig plantensoorten een plek te geven. En dan hebben we het nog niet eens over de insecten en kleine dieren die zich in deze kleine wildernis zullen thuisvoelen. Heb je een balkon? Geen probleem! Een pot met aarde kan ook prima verwilderen.
Vijver
Ook de beestjes in de vijfer zijn weer ontwaakt
Nestkastje voor vogels 
Vogels in de tuin zijn niet alleen gezellig, ze helpen ook om de biodiversiteit in je tuin in balans te brengen. Vogels eten insecten en zorgen voor een natuurlijke balans in je tuin. Last van slakken? Zorg dan voor een verblijfplaats voor de merel, die helpt je van de slakken af. Mezen houden van de eikenprocessierups. En spreeuwen eten emelten (larven van de langmootmug) op. Lees meer over het bestrijden van plaagdieren door middel van het inzetten van natuurlijke vijanden.
Zorg ervoor de je vóór eind maart het nestkastje in je tuin hebt opgehangen. Dan ben je het broedseizoen voor. Ook kun je takjes en mos verzamelen en in een mandje leggen. Hier kunnen vogels gemakkelijk hun nestmateriaal vinden.
- Op de website van Vivara vind je passende nestkasten voor veel verschillende soorten vogels.