lieveheersbeestje en bladluizen

Alle beestjes helpen

Het creƫren van een natuurlijke balans in je levende tuin

Plaagdieren

lieveheersbeestje als natuurlijke vijand

Beestjes voor beestjes

Omdat je gewassen gaat kweken, is het onvermijdelijk dat je schadelijke insecten gaat aantrekken. Schadelijk voor de gewassen, niet voor de balans van het ecosysteem. De vlinder het koolwitje legt zijn eitjes onder de bladeren van jouw geplante kool. De rupsen van deze vlinder zullen na uitkomst binnen een dag de hele kool verorberen. Echter, elk plaagdier wordt in toom gehouden door een ander dier of insect. De rupsen van het koolwitje zullen bijvoorbeeld door vogels opgegeten worden, en zo zal de schade beperkt blijven. Wanneer vogels een nest bouwen in de buurt van je gewassen, zullen ze elke ochtend op zoek gaan naar eten en blijft er van de plaagdieren weinig over.

Huisbaas spelen

Nodig andere insecten en dieren uit in je tuin door verblijfplaatsen voor ze te regelen. Insectenhotels zijn een goed alternatief op de natuurlijke verblijfplaatsen van insecten, maar vergeet vooral niet de voornaamste verblijfplaats: gras. Ongemaaid gras is als een luxe hotel voor ze. Tuinafval zoals boomstammen, takken en bladeren kan je het beste in je tuin laten liggen zodat er insecten en andere dieren in kunnen leven. Je kan een tuin dus beter niet al te 'schoon' houden. Stapels stenen, stookhout, stro, in deze rommelhoekjes wonen graag egels, hazelwormen en salamanders. Denk ook aan het plaatsen van een vogelhuisje, egelhuis, uilenkast of vleermuiskast.

Kruiden en andere vaste planten

bird-g133d65399_1920.jpg

Daarnaast is het essentieel om naast groente ook bloemen, kruidachtige planten, hagen en bomen te planten om de moestuin te doen slagen. Hiermee nodig je een breed scala van dieren uit in je tuin. Een vijver of poel werkt goed om kikkers en andere amfibieën aan te trekken. Dit is een langduriger proces wat na verloop van tijd zijn vruchten afwerpt.

Laat gif liggen

Biodiversiteit is de sleutel naar evenwicht, iets waar je als tuinder naar verlangt omdat het je uiteindelijk veel werk uit handen neemt. Grijp dus niet naar bestrijdingsmiddelen, dit is enkel een kortetermijnoplossing en maakt meer stuk dan je denkt. Het gif wordt namelijk niet alleen door het ongewenste dier opgegeten maar komt ook terrecht in de magen van hun roofdieren, zoals vogels en egels. Of het zakt de bodem in en vergiftigt het bodemlevenn, iets wat juist heel belangrijk is om te behouden. Ga in plaats daarvan liever op zoek naar de natuurlijke vijand van jouw plaagdier en nodig hem uit in je tuin. 

Van de meest voorkomende plaagdieren zijn dit de belangrijke vijanden:

Slakken Bladluizen Knaagdieren Spinnen Muggen
Salamander Lieveheersbeestje Uil Vleermuis Vleermuis
Egel Wesp Roofvogels Wesp Zwaluw
Vogels Gaasvlieg   Mussen Amfibieën (eten larven)
Spitsmuis Zweefvlieg   Spitsmuis Libelles
  Koolmees   Amfibieën  

 

Slakken

Slakken vormen voor veel tuinders een van de grootste ergernissen. De schade aan planten wordt vooral veroorzaakt door naaktslakken. Tegen slakken zijn de volgende maatregelen mogelijk:

  • Lok zo veel mogelijk natuurlijke vijanden zoals egels, amfibieën en vogels naar de tuin. Dit is het beste middel tegen slakken.
  • Laat blad en restmateriaal liggen als voedsel zodat de slakken zich niet 'vergrijpen' aan planten.
  • Geef jonge planten niet tegen de avond water, maar liever ’s ochtends vroeg. Slakken worden in de avond actief en begeven zich graag naar vochtige plekken. 
  • Kattenbakkorrels, koffiedik, scherp zand en eierschalen strooien ontmoedigt slakken. Ze hebben er een hekel aan om over droge, scherpe voorwerpen te kruipen.
  • Je hebt koperringen die je om plantenbakken heen kan spannen om slakken af te weren.
  • Maak slakkenvallen door schoteltjes met bier neer te zetten. Het nadeel is wel dat ook andere beestjes in de val terechtkomen.
  • Vang slakken door ze een schuilplek te geven, bijvoorbeeld een dakpan of een pot van keramiek. Overdag kruipen ze er onder en dan kun je ze eenvoudig oprapen en naar een andere plek brengen.

Vaak werken maatregelen tegen slakken niet voldoende. Veel mensen grijpen dan naar slakkenkorrels. De traditionele slakkenkorrels zijn erg giftig, niet alleen voor natuurlijke vijanden, maar ook voor huisdieren en kleine kinderen. De werkzame stof in slakkenkorrels is metaldehyde of methiocarb. Metaldehyde is vooral giftig voor zoogdieren, dus voor egels en honden. Methiocarb is vooral giftig voor vogels. Beide middelen zijn bovendien schadelijk voor waterdieren. Gebruik daarom geen slakkenkorrels in je tuin.

Bladluizen

Deze kunnen vooral in het voorjaar op het pas uitgekomen blad flink huishouden. Gelukkig rollen vrijwel tegelijkertijd de jonge koolmezen uit het ei, zij worden goeddeels gevoerd met bladluizen en jonge rupsen. Lieveheersbeestjes en oorwurmen doen zich ook graag tegoed aan de bladluis. Om de oorwurm een handje te helpen kun je een omgekeerd plantenpotje gevuld met stro ophangen. Om ervoor te zorgen dat het stro er niet uit valt, bespan je het met kippengaas. Dit zorgt ervoor dat de oorwurm niet steeds naar beneden hoeft je klimmen om beschutting te zoeken, en zich snel tegoed kan doen aan de vele bladluizen. 
Het is mogelijk om lieveheersbeestjes te kopen en uit te zetten in je tuin, als ze daar al niet van nature voorkomen. 

Eikenprocessierups

Door de opwarming van de aarde is deze rups sinds enkele jaren steeds meer in Nederland te vinden. De rupsen hebben brandharen die hevige jeuk opleveren. De koolmees, pimpelmees, boomklever en koekoek vinden deze rupsen echter zeer smakelijk! Dus heb je last van deze rups? Hang dan een mezenkastje op in je tuin om deze natuurlijke bestrijders in de buurt te houden. 

Wespen

Wespen hebben over het algemeen een slechte reputatie. Zeker tijdens warme zomerdagen wanneer iedereen buiten zit met drankjes en hapjes hebben we last van ze. Sommige wespen kunnen erg opdringerig zijn in hun jacht naar voedsel. Wespensteken doen erg veel pijn en als je allergisch bent is het ook nog eens gevaarlijk om met wespen in aanraking te komen. Toch zijn wespen heel erg nuttig voor de tuin! Als je dan toch wespen wil weren of bestrijden, lees dan hier hoe je dat op een natuurvriendelijke manier kan doen, zonder gif!

Wortelvlieg

Bij het oogsten van peen zitten er regelmatig beschadigde wortels tussen met bruine vlekken en gangetjes die tot diep in de wortel kunnen doorlopen. Ook het loof kan aangetast worden, eerst verkleurt het loof roodachtig, daarna vergeelt en verwelkt het. Aangetaste wortels zijn niet lang te bewaren, op de aangetaste plekken gaan ze snel rotten. Deze aantasting is veroorzaakt door de larve van de wortelvlieg (Psila rosae). Wil je weten hoe je kunt voorkomen dat de wortelvlieg zijn eitjes legt in jouw moestuin? Lees dan dit Groentje (reeks informatieve artikelen van AVVN over tal van tuinonderwerpen) door over de wortelvlieg. 

Koolproblemen

De belagers van koolgewassen zijn talrijk. De belangrijkste plaagsoorten bespreken we in dit groentje over 'Koolproblemen'. We behandelen hoe je koolluis, koolrups, koolgalmug, koolvlieg en aardvlo kunt voorkomen en bestrijden. 

Insectenvraat

Van veel insecten zoals vlinders en kevers zijn het niet de volwassen dieren, maar de larven (of rupsen) die schade veroorzaken. De larven van de zwartgeel gestreepte coloradokever bijvoorbeeld leven op aardappels. ‘Haantjes’ is de naam van een groep felgekleurde kevertjes. Zo is het leliehaantje felrood en het elzenhaantje metallic groen/blauw. Ook hiervan zijn de larven de boosdoeners. Het vangen van de volwassen kevers en larven is de beste oplossing. Daarnaast is het uitnodigen van natuurlijke vijanden natuurlijk de beste oplossing, dan heb je er zelf geen werk meer aan! Dit zijn egels, kikkers maar oiok vogels zoals merels, mussen en spreeuwen.

Voordat deze 'vijanden' er zijn

In de tussentijd zijn er ook oplossingen die het natuurlijke evenwicht weinig tot niet verstoren:

  • Span insectengaas over je gewassen. Dit houdt veel kleine insecten tegen.
  • Plantaardige etherische olieen kunnen gebruikt worden tegen schimmels en insecten, zoals rozemarijn, tijm, tea-tree of citronella. 
  • Aaltjes; biologische bestrijding tegen verschillende insecten en slakken.
  • Plaats planten waar de plaagdieren niet van houden. Zo kunnen slakken niet goed tegen sterk geurende tuinkruiden (rozemarijn en tijm). Plant tegen rondwormen zonnehoed, afrikaantjes of coreopsis. De wortels daarvan scheiden een geur af die de wormen aantrekt maar zodra de wormen de wortels aanvreten produceren de planten een gif waardoor de rondwormen sterven.

 

Wil je je verder verdiepen?

Plaagdierboek_low_0.jpgTip: Plaagdierboek van Suze Peters
Uitgegeven door Velt Samen Eco Actief - prijs €22,50

Steeds meer mensen voelen de noodzaak om niet meer naar gif te grijpen om belagers in de tuin te lijf te gaan. Maar als je geen chemisch poeder of verdelgende spray meer wilt gebruiken; wat dan wel? Hoe tuinier je zonder gif? 

In deze praktische gids spelen de lastige tuinbeestjes, zoals slakken, bladluizen, mieren, wespen, rupsen, mollen en konijnen de hoofdrol. Waarom zijn ze er? Wat zeggen ze over je tuin? Door de dieren te leren kennen, komt er meer begrip en tolerantie. Wedden dat je met andere ogen naar je tuin gaat kijken? 

'Het Plaagdierboek is een praktische gids, die je heel wat plaagdieren leert kennen en meteen toont hoe je er als tuinier mee om kunt gaan. Zonder gif, dus', aldus de auteur.

Exclusief voor leden van AVVN

Vogels in je tuin

In De Tuinliefhebber van 2021 behandelen we elke editie een andere fladderende tuingast. Exclusief voor leden van AVVN zijn hier de artikelen online terug te lezen. 

birds-g76e5fdd7d_1920
Het is zomer!
Hoe ga je om met wespen op de tuin?
Zelf compost maken
Hoe doe je dat?
Check onze lijst:
Biologische kwekers en tuinwinkels!
nuttige medebewoners
Dieren in je tuin