De Vietnamese Boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh heeft daar een verrassende kijk op: we dénken dat we naar een boom of bloem kijken, maar - zegt hij - er is een wereld áchter de natuur … van aanwezige ‘betrokkenen’. We bewonderen bijvoorbeeld een plant om haar mooie, kleurrijke bloemen en haar kenmerkende bladeren, en hebben dan de neiging om alle eer aan de plant toe te schrijven. Maar achter het wonder van een bloem gaan allerlei ‘onzichtbare’ elementen schuil die essentieel zijn voor haar groei en bloei: zonlicht, regen, aarde, wind, bodemleven, insecten. De natuur onlosmakelijk verbonden.

Zonnetje

In onze tuin op het Groningse tuinpark Piccardthof toonde de onzichtbare wereld zich onverwacht tijdens een zomerse dag. De hoofdrol was - grappig genoeg - weggelegd voor een gele theepot die bij de inboedel zat toen we het tuinhuisje kochten. Terwijl ik op ons gazonnetje lekker lag te luieren, de theepot naast me, zag ik een mevrouw aankomen op de fiets. Ik schatte haar ergens in de zestig. Ze stopte voor onze tuin, stapte van haar fiets en zei: “Ach, daar staat mijn theepot!” Ik keek haar vragend aan.

We raakten aan de praat en ze vertelde me dat zij en haar gezin zoveel jaar geleden de tuin en het tuinhuis in hun bezit hadden. Er stond van alles in het huisje toen ze het overnamen maar de theepot had zij aangeschaft. “Een welkome aanwinst,” lachte ze, “echt letterlijk een zonnetje in huis en nu ik hem weer zie, komen er allemaal blije herinneringen boven!”

Troostende gedachte

Nadat ze is vertrokken, schenk ik mezelf nog een kopje thee in. Ik bekijk de theepot ineens met andere ogen. Er hoort een persoon bij die hem ooit heeft gekocht, en er een tijdlang thee in heeft gezet. Op de een of andere manier is het een troostende gedachte dat de voormalige eigenaresse van de theepot zich destijds heeft verbonden aan de tuin en het huisje, en zich hier gelukkig heeft gevoeld. Alsof ik er een familielid bij heb gekregen van wiens bestaan ik niet afwist. Plotseling realiseer ik me dat er nog veel meer materiaal en mensen - onzichtbaar - bij ons tuinhuis betrokken zijn geweest. Bouwmaterialen, waar veel mensen aan hebben meegewerkt om deze te vervaardigen. Huisraad met, net als de theepot, een leger aan ‘betrokkenen achter de schermen’.

Een grote familie

Dan doemt er bij het tuinpark een complete ‘Piccardthoffamilie’ voor mijn geestesoog op, waarachter een oneindig netwerk schuil gaat. Te beginnen met de oprichters, de eerste leden die het terrein hebben ontgonnen, paden aangelegd, struiken en bomen geplant, huisjes hebben gebouwd. Maar ook de stadsbestuurders die het terrein beschikbaar stelden. En daarna alle mensen die er hebben getuinierd en hun steentje hebben bijgedragen.

Het bewust zijn van de wereld-achter-de-dingen doet me beseffen hoeveel verbondenheid er op tuinpark Piccardthof is. En in een groter verband is het onvoorstelbaar hoeveel mensen bij de amateur-tuinders-verenigingen in ons landje betrokken zijn (geweest)! En iedereen geeft op zijn of haar eigen wijze vorm aan die betrokkenheid. Ook al is dat lang niet altijd zichtbaar…